Наурыз тойын тойлау үлгілері

Ірі мекемелерде Наурыз тойын тойлауға аса мән беріле бермейтіні рас. Осы орайда қызметкерлер үшін де, ұйымдастырушылар үшін де көп дайындықты қажет етпейтін апталық іс-шаралар жоспарын назарларыңызға ұсынамыз.

Өз мекемемізде тәжірибеден өткен, қатысушылардың көңілінен шыққан Наурыз апталығы мынадай негізгі кезеңдерден тұрады:

«Төрлет, Ұлыстың Ұлы күні!»

«Сүгір-ай» күйі ойнап тұрады.

Жүргізуші:                   Құрметті әріптестер!

         Шығыстың күнтізбесі бойынша күн мен түннің теңескен көктемгі мерекесі, жыл сайын асыға күтетін жарқын үміт, жастық пен жаңару мерекесі, бүкіл әлемге береке-бақыт пен бейбітшілік дарытатын Ұлыстың Ұлы күні әз-Наурыз құтты болсын!

Күншығыстың Наурызы келгенде Самарқанның көк тасы еріп, жылғалардан су ағып, бәйшешек гүл атып, күннің көзі бүкіл ғаламға нұрын шашып, үйсізді үйлімен теңестіріп, бай мен жарлыға бірдей сәуле төгетін, Табиғат-Ана бусанатын көктем айы, табиғат мейрамы.

 Осындай даналықтың ұлы мейрамы Наурыз, мінеки бізге де келіп жетті. Ендеше, төрлет, елімізге құт-береке дарытатын әз-Наурыз!

Наурыз келді, көктем келді ағайын,

Жадырайды, жаңғырады маңайым.

Назды, сазды науан Наурыз, армысың?

Сұлу мүсін саған біткен бар мүсін.

Қайнарындай қалың қуат, қайраттың,

Сен келдің де ғаламшарды жайнаттың.

Тіршілікке тіл бітіріп өзгеше

Дүниенің бұлбұлдарын сайраттың,- дей отыра, осы Наурыз мерекеміздің құрметіне арналған өзіміздің «Наурызнамамызды» бастаймыз.

Наурыз тойының қалалық салтанатты шеруі «Көш-керуен»

М.Қазбеков құрастырған НАУРЫЗ жаңғырған салт-дәстүрлер кітабынан

         Наурыз мейрамының салтанатты «Көш-керуен» шеруіне қатысушылар рет-ретімен сап түзеді.

1.    Атқа мінген үш жаршы қолдарына мегафон ұстап, сап басына қатар тұрады. Олар басына айыр қалпақ, үстеріне сырмалы жеңіл шапан, аяқтарына шоңқайма етік киіп, белдерін белбеумен буынады.

2.    Оң қанаты алтын, сол қанаты күміс күн шақырушы Қоразды қолына ұстаған салт атты.

3.    Безендірілген күймеде басына бөрік, үстіне шапан киіп, белін шашақты белбеумен буынған, үкілі домбырасы бар, иман жүзді, ақ сақалды қария мен ұлттық киім киген Астана аруы отырады.

4.    Жыл белгісі –Қар барысын 12 студент (алтауы қыз, алтауы жігіт) көтеріп жүреді. Оларды айнала төңірек қазақтың ұлттық киімдерін киген қыздар қошаметтеп жүреді.

5.    Шығыстың киім үлгісінде киінген 6 кернейші.

6.    «Құт-Береке» автомашинасы – «Шашу».

         Аула. Мерекелік безендірілген. Күйлер, наурызға арналған әндер орындалады.

Жүргізуші:

            Салтымен ата-бабаның

         Жаңғырды қайта заманым

         Тіршілік басы, о, Наурыз

         Қайырлы болсын қадамың!

Наурыз басталғанын хабарлап арнау оқиды, халықты көрісуге шақырады. Жаппай көрісіп, қол алысу рәсімі өтеді.

         Бата беру үшін Қыдыр атаға сөз береді:

         Қыдыр ата бата береді.

         Жүргізуші қадірлі қонақтарды таныстырады және оларға сөз береді.

         Жүргізуші қонақтарды, халықты ағаш егуге шақырады. Музыка ойнап тұрады. Ағаш егіледі.

         Осыдан кейін қазақтың ұлттық дәстүрлері көрсетіледі.

Наурыз сценарийі

Дайындаған Жанар Аманғалиева

Балалардың қатысуымен өткен НАУРЫЗНАМА-2010

Жүргізуші бала:

         Армысыздар, үлкен-кіші ағайын!

         Бүгін – Самарқанның көк тасы еріген күн.

         Бүгін – Жаңғыру мейрамы!

         Бүгін – Жыл басы, Жаңа жыл!

****** Сахна сыртынан шу естіледі***************

Жүргізуші бала:

Бұл не шу?

Бұлар кімдер?

Ә, көріп тұрмын, танып тұрмын.

Анау тұрған Қар екен,

Мынау тұрған Күн екен!

Ендеше, достар, біз қазір бүгінде ұмытыңқырап бара жатқан, жиі айтыла бермейтін, Ақ пен Қараның, Зұлымдық пен Залымдықтың, Жамандық пен Жақсылықтың тартысын суреттейтін Қыс пен Жаздың айтысына куә боламыз.

/Қар мен Күн болып киінген балалар шығады/

Наурызды қалай қарсы алған

         Наурыз – ежелден келе жатқан мейрам. Бұл күні - аспан денелері өздерінің ең бастапқы нүктелеріне келіп, күн мен түн теңеліп, жан-жануарлар төлдеп, адамзат баласының аузы аққа тиетін, жер үстіне шаттық пен бейбітшілік орнаған күн.

         Ұлыстың ұлы күнінде әрбір жүрекке үкілеген үміт оты маздап, бақыт есігі ашылғандай болып, «аурулар айығамын, аштар тойынамын, лыпасыздар киінемін» деп келешекке сеніммен қараған. Себебі, күн мен түн теңелгенде, жаңа ай толықсып толғанда, тұрмыс пен табиғат жаңарғанда жер жүзі жайнап, көк құт көзін (өсімдік) ашқан. Жер бетіне жақсылық ұялағанда, ұзақ пен жылқышы торғай (Нәуірзек) ұшып келген, жыл жерге түскен, Жер-ана тоң кеудесі жібіп, тас емшегі иіген, Самарқанның көк тасы еріген. Түнгі даланы адамдарға бақ-дәулет дарытатын Қызыр АТА аралаған.

*******

         «Қызыр түні» мен «Әз» деген сөздің мағынасы туралы.

«Әз болмай, мәз болмайды» деп осы күндері естіп жатамыз...

Жігіт:-   Сізді көріп сермеді жыр құлашын,

              -  Кеудемде бір қамданып тұрды лашын.

              Наурызда жөн сұрау айып емес,

              Амансың ба? Атың кім Құрбыласым!

Қыз: -    Жыр дегенің әнің бе жер тепкізген,

              Жөн сұрайтын бар ма адам еркек бізден.

Наурыз бата

        *****

Наурызтөл

       ******

Наурызкөк

        ******

Наурызесім

        ******

Наурызшешек

        ******

Наурызша

         ******

Саумалық

       *****

Мұхарам (тыйым)

        *******

Қанша ғасыр сән берген даламызға,

Өзгеше бір әні едің байтақ елдің.

Сәлем, Наурыз!

Сен біздің арамызға

Алпыс екі жылдан соң қайта келдің.

Сен ең көне жырысың санамыздың,

Рухи шаттығымсың тасып толған.

Сені тойлап бабасы бабамыздың,

Әжемнің әжесіне ғашық болған.

Ұлыс күні     

                                                Мақсұт Неталиев

Шәкәрім Құдайберді ұлы
                                                      Б.Тұсын қызы

Ибрагим Исаев

                       Сағынғали Сейітов

Мақтымқұлы

                                                         Аударған Дүйсенбек Қанатбаев

              Әли Ысқақбай

Марфуға Бектемирова

Мейірбек Ақынбеков

Несібелі Иманқызы

                                                                      Музафар Әлімбаев

Орынбек Жолдыбай

Нұрперзент Домбай

                                                                   Бейімбет Майлин